چه صابوني بخريم؟

پزشکان مي‌گويند بهترين، موثرترين و آسان‏ترين راه پيشگيري از بيماري‏هايي مانند سرماخوردگي و آنفلوآنزا،‌ شستن دست‎ها با آب و صابون است. آنها توصيه مي‏کنند دست‏ها به طور مرتب و حداقل به مدت 20 ثانيه با آب و صابون شسته شود و در صورت دسترسي نداشتن به آب و صابون، از ضدعفوني‏کننده‏هاي حاوي الکل استفاده شود. اما کدام صابون براي شستن دست‏ها مناسب‏تر است؟
ترکيب همه صابون‏ها تقريبا يکسان است: نمک، اسيد چرب و مواد پاک‏کننده. ماده پاک‏کننده صابون «سورفاکتانت» است که با چربي‏ها و آلودگي‏ها ترکيب مي‏شود و با آب از دست جدا مي‏شود. اما سوال اينجاست که آيا انوع مختلف صابون با هم تفاوتي دارند يا نه؟ براي يافتن پاسخ اين پرسش، سري به بازار صابون و محصولات ضدعفوني‏کننده دست زده‏ايم.
صابون جامد قديمي‏ترين نوع صابون است که سال‏هاي طولاني است براي شستن دست‏ها از اين نوع صابون استفاده مي‏شود. صابون جامد در اندازه‏هاي کوچک و بزرگ و به شکل‏هاي چهارگوش و گرد، شفاف و غيرشفاف در بازار وجود دارد. برخي مي‏گويند صابون جامد اسيديته بالاتري دارد و علاوه بر از بين بردن آلودگي، رطوبت دست را هم از بين مي‏برد و موجب خشکي پوست دست مي‏شود. برخي انواع صابون جامد حاوي گليسيرين است و استفاده از آن براي افرادي که پوست خشک يا مشکلات پوستي مانند اگزما دارند توصيه مي‏شود. استفاده از صابون‌هاي جامد بدون عطر و مواد افزودني نيز براي افراد مبتلا به آلرژي و افرادي که پوست حساسي دارند، انتخاب مناسبي است.
برخي تصور مي‏کنند به دليل اينکه افراد مختلف از يک صابون جامد استفاده مي‏کنند، احتمال انتقال آلودگي افزايش پيدا مي‏کند و ترجيح مي‏دهند از صابون مخصوص به خودشان استفاده کنند، در حالي که بررسي‏ها نشان داده است باکتري‏هاي روي صابون‏هاي استفاده شده در مقايسه با صابون‏هاي نو تنها کمي بيشتر است و موردي از ماندن آلودگي روي صابون پس از استفاده از آن مشاهده نشده است. صابون جامد بسته‏بندي کاغذي يا مقوايي دارد و از اين نظر در مقايسه با صابون‏هاي مايع و فوم که بسته‏بندي پلاستيکي دارند دوستدار محيط زيست است. قيمت اين نوع صابون نيز در مقايسه با انواع ديگر کمتر است.
صدها سال صابون‏هاي جامد تنها صابون‏هاي موجود در بازار بودند اما کم‏کم صابون مايع وارد بازار شد و به دليل استفاده راحت‏تر و کف بيشتر مورد استقبال قرار گرفت. اين صابون‏ها در قوطي‏هاي پلاستيکي يا محفظه‏هاي شيشه‏اي يا پلاستيکي در کنار شير آب به ديوار نصب مي‏شوند و استفاده از آنها آسان است. يکي از مشکلات در استفاده از صابون جامد اين است که هنگام استفاده ممکن است از دست ليز بخورد و در چاه توالت بيفتد اما در صابون‏هاي مايع چنين مشکلي وجود ندارد. اغلب صابون‏هاي مايع حاوي مواد مرطوب‏کننده هستند و موجب خشکي پوست نمي‏شوند اما مواد معطر و افزودني‏هاي ديگري دارند که در افرادي که آلرژي يا پوست حساسي دارند، ممکن است ايجاد ناراحتي کند.
صابون فوم نوعي صابون مايع است که در آن هوا دميده شده است. شستن دست‏ها با اين نوع صابون آسان و راحت است و افراد را تشويق مي‏کند که از صابون درست استفاده کنند. بسته‏بندي اين صابون‏ها به گونه‏اي است که در هر بار مقدار مناسبي صابون که براي شست‌شوي دست‏ها کافي است در اختيار افراد قرار مي‏گيرد و صابون بيش از اندازه مصرف نمي‏شود. اين نوع صابون هم مانند انواع ديگر صابون ممکن است فرمولاسيون ضدباکتري داشته و يا حاوي مواد معطر و مرطوب‏کننده باشد. استفاده از اين نوع صابون براي اماکني مانند بيمارستان، مدرسه، رستوران و اداره‌ها مناسب است و در خانه هم کاربرد دارد. اين صابون‏ها اغلب بسته‏بندي يک بار مصرف دارند و بسته‏بندي‏شان طوري است که صابون تحت فشار از ظرف خارج شده و به شکل فوم درمي‏آيد و نمي‏توان اين صابون‏ها را در ظرف‏هاي ديواري مخصوص صابون‏هاي مايع معمولي ريخت.
تا به حال شده در يک رستوران عمومي، دست‌شويي بين راهي يا در طول سفر بخواهيد دستان‌تان را بشوييد اما صابون در دسترس نباشد؟ اين طور مواقع بهترين انتخاب صابون‏هاي کاغذي هستند. صابون‏هاي کاغذي به راحتي در جيب جا مي‏شوند. هنگام استفاده از آنها کافي است دستان‌تان را مرطوب کنيد و يک برگ از صابون را در دست‌تان قرار دهيد و سپس دستان‌تان را به هم بماليد تا صابون کف کند.
برخي تصور مي‏کنند صابون‏هاي آنتي‏باکتريال از صابون‏هاي معمولي بهترند. مرکز کنترل و پيشگيري از بيماري‏هاي آمريکا بيش از 200 فرد خانه‏دار که گروهي از صابون‏هاي حاوي 2/0 ضدباکتري تري‏کلوزان و گروه ديگر از صابون‏هاي معمولي استفاده مي‏کردند را مورد بررسي قرار داد. مقايسه اين دو گروه نشان داد استفاده از صابون‏هاي ضدباکتري تاثير چنداني در کاهش احتمال ابتلا به بيماري‏هايي مانند سرماخوردگي ندارند. به گفته محققان دانشگاه شيکاگو، نوع صابوني که استفاده مي‏شود مهم نيست، مهم اين است که دست‏ها به طور مرتب با آب و صابون و به شکل صحيح شسته شود. برخي مطالعات نشان داده است استفاده مداوم از صابون‏هاي ضدباکتري مي‏تواند مضراتي داشته باشد و علاوه بر از بين بردن آلودگي‏ها و باکتري‏هاي مضر، باکتري‏هاي معمولي پوست را هم از بين ببرد و موجب مقاومت باکتري‏ها شود. در بسياري از صابون‏هاي آنتي‏باکتريال از ماده‏اي به نام تري‏کلوزان براي از بين بردن باکتري‏ها استفاده مي‏شود که اين ماده براي اثربخشي زمان لازم دارد و 30 ثانيه زمان معمول شستن دست‏ها زمان کافي براي اثربخشي اين ماده نيست.
ضدعفوني‏کننده‏هاي حاوي الکل ممکن است باکتري‏هاي بيشتري را در زمان کوتاه‏تر از بين ببرند اما موثر بودن تنها با تعداد بيشتر باکتري از بين رفته سنجيده نمي‏شود. استفاده از اين محصولات در شرايطي که آب و صابون در دسترس نيست توصيه مي‌شود. محلول را روي کف يکي از دست‏ها بريزيد. دست‏ها را خوب به هم بماليد و انگشتان و تمام قسمت‏هاي پوست دست را به محلول آغشته کنيد و تا زماني که دست‏ها خشک شود، اين کار را ادامه دهيد.
هر سال در فصول سرد، بيماري‏هايي مانند سرماخوردگي و آنفلوآنزا شيوع پيدا مي‏کند اما امسال آنفلوآنزاي نوع A که ويژگي‏اش سرعت انتقال بالاست موجب نگراني بيشتري شده. حتما شما هم شنيده‏ايد که يکي از مهم‌ترين راه‏هاي پيشگيري از ابتلا به اين بيماري، شستن مرتب دست‏ها با آب و صابون است. در اين باره با دکتر مسعود مرداني، فوق تخصص بيماري‏هاي عفوني و استاد دانشگاه شهيد بهشتي و عضو کميته کشوري آنفلوآنزا گفتگوي کوتاهي انجام داده‏ايم که مي‏خوانيد.
اين روزها نگراني درباره بيماري آنفلوآنزا زياد شده و بيشتر مردم مي‏خواهند بدانند چه‌طور مي‏شود از ابتلا به اين بيماري پيشگيري کرد.بله؛ در پاندمي (جهان‌گيري) آنفلوآنزا شست‌شوي مکرر دست‏ها يکي از موثرترين راه‏هاي پيشگيري است.: بر شستن دست‏ها با آب و صابون زياد تاکيد مي‏شود؛ آيا انواع مختلف صابون با هم تفاوتي دارند؟
نه! انواع مختلف صابون مانند صابون‏هاي جامد، مايع و فوم تفاوتي با هم ندارند و مهم اين است که دست‏ها به‌طور مکرر و به‌طور کامل با آب و صابون شسته شوند.: اين روزها بازار محصولاتي مانند ژل‏ها و اسپري‏هاي ضدعفوني‏کننده دست هم داغ شده. برخي تصور مي‏کنند استفاده از اين محصولات به دليل داشتن الکل بهتر از صابون است؛ واقعا اين‌طور است؟
نه! زماني که آب و صابون در دسترس است، استفاده از اين محصولات لزومي ندارد و استفاده از ژل‏هاي ضدعفوني‏کننده دست که حاوي الکل هستند، تنها در صورتي که آب و صابون در دسترس نباشد، توصيه مي‏شود. شستن دست‏ها با آب و صابون معمولي کافي است و محصولاتي مانند ژل‏ها و اسپري‏هاي ضدعفوني‏کننده دست و صابون‏هاي آنتي ‏باکتريال هيچ برتري بر آب و صابون معمولي ندارند.
منبع:www.salamat.com
/ع